دیسک کمر اگرچه یکی از دلایل اصلی کمردرد است و همه مردم از ابتلا به آن هراس دارند ولی هر کمردردی دیسک کمر نیست که البته تشخیص این موضوع به عهده پزشک متخصص است. بهترین متخصصان ارتوپدی کشور در مرکز پزشکی درمانی نسخه در کنار یک تیم کامل درمانی، با در اختیار داشتن جدیدترین تجهیزات پزشکی، می‌توانند علت کمردرد‌های شما را شناسایی کنند و با درمانهای متناسب، بهبود شما در کوتاهترین زمان ممکن را تضمین کنند.
در این صفحه می خوانیم:
کمردرد چیست؟
کمر ارتباط‌دهنده بالا و پایین بدن به یکدیگر بوده و بیشترین فشار وزن در بدن را تحمل می‌کند. به همین دلیل آسیب دیدن و کمردرد بخصوص در زمان خم شدن، برداشتن اجسام و یا حرکت‌های نامتعارف بدن بسیار معمول است.
کمردرد عارضه‌ای است که بیش از ۹۰ درصد افراد را در طول زندگی‌شان حداقل یک‌بار درگیر می‌سازد. علل بسیار متفاوتی می‌توانند سبب ایجاد کمردرد شود. اگرچه درد کمر در تمام دردهای پشت مشترک است، اما می‌توان آن را در هر نقطه در امتداد ستون فقرات از گردن تا باسن احساس کرد. بسته به دلیل کمردرد علائم و نشانه‌های آن متفاوت است. درد کمر ممکن است کم و مبهم و یا شدید و سخت باشد. این درد می‌تواند در ناحیه کوچکی از کمر و یا کل کمر خود را نشان دهد.
طبق آمار تا حدود ۲۰ سال قبل، اکثر افرادی که برای درمان دردهای عضلانی اسکلتی به درمانگاه‌های فیزیوتراپی و ارتوپدی مراجعه می‌کردند، افراد بالای ۵۵ تا ۶۰ سال بودند و درواقع تخریب غضروف مفصلی در سنین بالا شروع می‌شد، ولی امروزه این سن به ۳۰ سال کاهش پیداکرده و پزشکان شاهد مراجعه بیمارانی با سنین ۳۰ تا ۵۰ سال با دردهای گردن، زانو، کمر و مفاصل مختلف به مراکز درمانی هستند. معمولا دوره نقاهت یا بهبود کمردرد یک دوره چند هفته یا چند ماه است، اما گاهی اوقات دردها می‌توانند طولانی‌مدت باشد و یا مجددا برگشت‌پذیری داشته باشد.
دلایل اصلی بروز کمردرد
حالت غلط نشستن:
شکل کمر شما ازلحاظ ساختاری به‌گونه‌ای خلق‌شده است که باید دارای یک خمیدگی جزئی روبه‌جلو به نام لوردوز (گودی کمر) باشد. هنگامی‌که غوز می‌کنید و یا خمیده می‌نشینید، این لور دوز صاف‌شده یا حتی کاملاً برعکس می‌شود. این عدم خمیدگی روبه‌جلو در ستون فقرات می‌تواند باعث افزایش فشار بروی دیسک‌های کوچک جذب‌کننده شوک و فشار در پشت شما شود. در مواقعی این افزایش فشار می‌تواند دیسک‌های شمارا جابه‌جا کرده و باعث ایجاد کمردرد شود. برای جلوگیری از کمردرد باید روش و حالت صحیح نشستن را بیاموزیم.
شکل خم شدن‌های مکرر رو به‌جلو:
اگر شما زمان زیادی را صرف انجام کارهای تکراری کنید که نیاز به خم شدن روبه‌جلو دارند، ممکن است فشار زیادی بر ستون فقراتتان وارد کنید و این می‌تواند یکی از علل درد کمر شما باشد. باید بدانیم که برای خم شدن باید از زانوها در حالتی صحیح استفاده کنیم تا از شدت فشار وارده بر روی ستون فقرات و کمر در زمان خم شدن‌های مکرر جلوگیری کنیم.
بلند کردن اجسام سنگین:
گاهی اوقات بلند کردن اجسام سنگین، می‌توانند فشار قابل‌توجهی بر ستون فقرات شما وارد کند. این فشار می‌تواند منجر به کشیدگی عضلانی و همچنین واردکردن فشار بر دیسک‌های بین مهره‌ای شما شود. این فشار می‌تواند باعث کمردرد یا سیاتیک شود. برای کنترل یا پیشگیری درد شما، یادگرفتن روش درست بلند کردن اجسام ضروری است.
آسیب‌دیدگی یا تروما:
گاهی اوقات آسیب‌دیدگی‌ها، ضربات وارده به کمر، جراحت‌ها و آسیب‌های حاصل از حوادث ممکن است علت اصلی درد کمر شما باشد. در کنار این‌ها یک سقوط، تصادف با ماشین یا آسیب‌دیدگی در طول فعالیت‌های ورزشی، همه می‌توانند باعث کشیدگی عضلات کمر شما شوند. فیزیوتراپی و سایر روش‌های درمانی در کلینیک درمانی نسخه می‌تواند به کاهش درد کمر شما بعد از آسیب‌دیدگی با تروما کمک کند، اما بهترین گزینه در زمان وارد شدن آسیب‌های ناشی از ضربه، مشورت با پزشکان متخصص برای اطمینان از صحت و سلامت ستون فقرات و همین‌طور عدم آسیب‌دیدگی آن است.
بیماری‌های دژنراتیو حاصل از افزایش سن:
گاهی اوقات بیماری‌های دژنراتیو که نتیجه طبیعی پیری هستند، ممکن است باعث درد کمر شما شوند. باگذشت زمان، محتوای آب و پروتئین غضروف بدن تغییر می‌کند. این تغییر باعث ضعیف‌تر، شکننده‌تر و غضروف نازک می‌شود. ازآنجاکه دیسک و مفاصل که ستون فقرات را تشکیل می‌دهند (مفاصل جزء) بخشی از غضروف هستند، این مناطق در طول زمان باهم برخورد دارند و دچار سایش و پارگی می‌شوند (تغییرات دژنراتیو). وخیم‌تر شدن وضعیت دیسک بین مهره‌ها به‌عنوان بیماری دیسک دژنراتیو، گاهی اوقات DDD نامیده می‌شود. پوسته پوسته‌شدن غضروف و همچنین تغییرات استخوانی مفصل مجاور، به‌عنوان بیماری مفصلی دژنراتیو یا استئوآرتریت ستون فقرات نامیده می‌شود؛ که این بیماری می‌تواند عامل ایجاد درد در ناحیه ستون فقرات یا کمر باشد. برای بسیاری از مشکلات دژنراتیو پشت، ثابت‌شده که حرکت و ورزش در درمان این شرایط مؤثرند. همچنین مراجعه به متخصصان فیزیوتراپی می‌تواند به شما کمک کند که ترتیب درست تمرینات پشت را برای وضعیت خاصتان بیاموزید.
علل مکانیکی دردهای کمری
90 درصد دردهای کمری از نوع مکانیکی هستند. بسیاری از این اختلالات مکانیکی نیز در قسمت پایین فقرات کمری ایجاد می‌شود. در حقیقت ناحیه کمری-خاجی (Lumbosacral) شایعترین محل دردهای کمری است.
مهم‌ترین علل دردهای مکانیکی ناحیه کمر عبارتنداز:
- کشیدگی عضلانی (Strain)
- پیچ خوردگی (Sprain) ها
- آسیب مفاصل بین مهره‌ای پشتی(Facet Joints)
- فتق دیسک بین مهره‌ای
- لغزش مهره (Spondylolistesis) کمری
- انحراف جانبی ستون فقرات(Scoliosis)
- آرتروز(Osteoarthritis)
- تنگی مجرای نخاعی
- شکستگی‌ها(Fractures)
- دررفتگی‌ها(Dislocation)
علل غیر مکانیکی درد کمر
علل غیر مکانیکی کمردرد شامل آن دسته از علل طبی و یا بیماری‌های سیستمی هستند که در مسیر بیماری به طرق مختلف ممکن است باعث کمردرد شوند و تشخیص و درمان این بیماری‌ها تماما به عهده پزشک معالج شما است. شایعترین علل طبی عبارت‌اند از: بیماری‌های التهابی، بیماری‌های عفونی، سرطان‌ها و بیماری‌های متابولیکی و مسمومیت با فلزات سنگین رادیوم است. این علائم معمولا (نه همیشه!) با علائم دیگری مانند کاهش وزن ناگهانی، تب یا احساس ناراحتی همراه هستند که یک علت غیر مکانیکی از درد شمارا نشان می‌دهد. این بیماری‌ها نادر هستند اما ممکن است اتفاق بیفتند، بنابراین اگر کمردرد شما برای بیش از چند هفته پس از شروع درمان فیزیوتراپی همچنان ادامه داشت، باید از پزشکان متخصص ستون فقرات و ارتوپدی در تشخیص دلایل اصلی بروز کمردرد کمک بگیرید.
انواع کمردرد
انواع کمردرد عبارت‌اند از:
１- کمردرد گذرا: دردی ناگهانی و شدید در ناحیه کمر، این نوع کمردرد ناشی از انجام حرکات نامناسب و یا کشیدگی بیش‌ازحد ستون فقرات است.
２- کمردرد حاد: یک درد حاد در ناحیه کمر است، این نوع کمردرد در اثر قرار گرفتن در وضعیت‌های غلط، خم شدن‌های مکرر و به مدت طولانی و یا ضربه به ستون فقرات کمری ایجاد می‌شود. کمردردی که کمتر از یک ماه از شروع آن می‌گذرد را حاد می‌نامند.
３- کمردرد مزمن: کمردردی که بیش از یک ماه از بروز آن می‌گذرد را کمردرد مزمن می‌نامند. کمردرد مزمن درواقع در اثر عدم درمان و یا مقاومت به درمان کمردرد حاد ایجاد می‌گردد.
شایعترین بیماری‌های کمر
• دیسک کمر - زمانی که یکی از دیسک‌های ستون فقرات آسیب‌دیده و فشار بر روی اعصاب وارد می‌آورد
• سیاتیک - سوزش و یا گرفتگی عصب سیاتیک که باعث درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن و بی‌حسی یک‌پا ختم می‌شود.
• ضربه شدید - صدمه به گردن ناشی از یک ضربه ناگهانی
• شانه منجمد - التهاب اطراف شانه که باعث درد و گرفتگی می‌شود
• اسپوندیلیت آنکیلوزان - یک بیماری طولانی‌مدت است که باعث درد، سفتی و گرفتگی در ستون فقرات نزدیک لگن می‌شود.
درمانهای کمردرد
درمانهای کمردرد به دو بخش
درمانهای های ابتدایی کمردرد و درمانهای های پیشرفته (تخصصی) کمردرد
درمانهای ابتدایی کمردرد
در بیشتر موارد کمردرد خودبه‌خود بهبود می‌یابد و شما ممکن است نیاز به دکتر رفتن پیدا نکنید فقط اگر کمردردتان برای چند روز یا چند هفته ادامه یافت توصیه‌های زیر ممکن است به کاهش علائم و سرعت بهبود شما کمک کند:
• فعال بمانید و سعی کنید به ادامه فعالیت‌های روزانه خود بپردازید
• مسکن‌هایی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن را بیش‌ازحد مصرف نکنید اما در هنگام درد می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید
• استفاده از کیسه‌های گرم یا سرد - شما می‌توانید این کیسه‌ها را از داروخانه‌ها تهیه کنید و یا از یک کیسه سبزی‌های یخ زده و یا یک بطری آب گرم استفاده کنید
اگرچه هنگام درد دشوار می‌شود شاد و یا خوش‌بین بود، اما مثبت بودن در این شرایط مهم است و می‌تواند به شما کمک کند تا سریع‌تر بازیابی شوید.
درمانهای پیشرفته (تخصصی) کمردرد
اگر شما در مورد درد کمر خود که حدود شش هفته همراه شماست و بهبود نیافته نگران هستید، ملاقات با پزشک می‌تواند یک ایده خوب باشد که می‌تواند به شما در مورد درمانهای در دسترس راهنمایی کند. این روش‌ها شامل:
• مسکن قوی‌تر کلاس‌های ورزش - که در آن شما از ورزش‌های خاص برای تقویت عضلات و بهبود وضعیت خودآگاه می‌شوید.
• طب سوزنی
• مشاوره - مانند رفتاردرمانی شناختی (CBT) •
پشتیبانی و مشاوره در کلینیک‌های تخصصی درد
• جراحی ستون فقرات معمولا فقط زمانی توصیه می‌شود که همه راه‌ها شکست‌خورده باشد.
کلینیک ستون فقرات نسخه آماده ارائه کلیه خدمات تشخیصی درمانی در زمینه تشخیص و درمان کلیه ناهنجاریهای ستون فقرات می باشد
روش‌های پیشگیری از کمردرد
چگونگی نشستن، ایستادن، دراز کشیدن و بلند شدن شما سلامت کمر شمارا تحت تأثیر قرار می‌دهد سعی کنید از قرار دادن فشار بیش‌ازحد بر روی کمر اجتناب کنید و اطمینان حاصل کنید که عضلات کمرتان همواره قوی و انعطاف‌پذیر است ورزش منظم مانند پیاده‌روی و شنا، یک‌راه عالی برای پیشگیری از کمردرد است. فعالیت‌هایی مانند یوگا یا پیلاتس می‌تواند انعطاف‌پذیری شمارا بهبود بخشیده و سبب تقویت عضلات پشت خود را.
نشانه‌های کمردرد
اگر شما کمردرد دارید باید از کمک‌های فوری پزشکی کمک بگیرید
- درجه حرارت بالا (تب) - کاهش وزن بدون علت
- تورم و یا تغییر شکل در کمر خود
- پس از دراز کشیدن به سهولت نتوانید بلند شوید
- درد در قفسه سینه
- از دست دادن کنترل مثانه و روده
- عدم توانایی در دفع ادرار
- بی‌حسی اطراف ناحیه تناسلی و باسن
- بدتر شدن درد در شب
- دردی که پس از یک تصادف ایجادشده باشد این مشکلات می‌تواند نشانه‌ای از مشکلی جدی‌تری که نیاز است در اسرع وقت مورد ارزیابی قرار گیرد باشد